Truyện ngắn của Chu Minh Khôi, đăng trên Tạp chí Văn nhân Nam Định năm 2012, trên Tạp chí Tản Viên Sơn tháng 3 năm 2007, trên Báo Tiền phong năm 1999.
Phố huyện chạy tới đầu làng bỗng thắt lại, từ đây đoạn vằn vèo nham nhở, khúc thênh thang. Làng sắp lên thị trấn. Cuộc sinh sôi biến chuyển nào cũng quyến rũ và nhọc nhằn, trải bao thắt lưng buộc bụng mới thành.
Đường nâng cấp mở rộng gấp ba lần cho tương xứng tầm vóc mới. Đá hộc, đá dăm đổ chất đống. Bóng nhẫy những thùng hắc ín mượn gió đưa mùi hăng ngái vào tận cuối xóm. Hàng phi lao chặt xuống như đốn đi một thời nghèo khó. Người nhào vô, tậu thổ xây nhà mặt đường, đất ngằn ngặt cơn sốt. Mấy hộ nằm trong diện giải toả, được xã đền bù và cấp thổ mới, mặt cứ tươi lên roi rói.
Ai dè chỗ eo thắt đầu làng mắc mớ khó gỡ nổi, ảnh hưởng ghê gớm tới tiến trình đô thị hoá, chỉ vì ngự kề ven đường sừng sững lăng mộ tổ họ Lâm. Xét cả thế lẫn lực, dòng họ này mạnh nhất vùng phía Đông huyện. Nhân khẩu Lâm tộc chiếm non nửa xã. Họ Lâm giỏi làm kinh tế, giám đốc có tới mấy vị, toàn lãnh đạo những doanh nghiệp tăm tiếng khắp huyện, khắp tỉnh. Xã đánh công văn yêu cầu họ Lâm di dời lăng Mộ tổ về khu nghĩa địa, tạo điều kiện mở rộng đường sá. Nhưng họ Lâm chống đối. Cái lí đưa ra: Mộ tổ nằm giữa long mạch con cháu đương phát, không chuyển đi đâu hết. Tới hạn xã đành cưỡng chế. Đội dân quân được huy động vào địa phận lăng. Họ Lâm chẳng vừa, hơn hai trăm đinh tay gậy, tay cuốc kéo ra bao vây hăm dọa. Tộc trưởng lớn tiếng:
- Thằng nào làm bung một viên gạch của lăng sẽ xơi một nhát chém.
Trước đông đảo những kẻ chống đối, ai nấy mặt đằng sát khí, tổ dân quân đành thoái lui.
Ông Chủ tịch xã vò đầu bứt tai vì chưa chớp loé hướng giải quyết. Ông triệu tập các vị bô lão trong họ Lâm lên ủy ban để thuyết phục cũng chẳng lay chuyển nổi. Công an huyện vừa tới cơ sở, già trẻ họ Lâm tràn ra chật đường phản đối. Căng chút nữa thành to chuyện. Lần nữa xã đành hoãn binh. Hội đồng nhân dân họp bàn mãi vẫn không có phương án khả thi. Chủ tịch xã cuống cả lên với khúc đường hẹp.
*
Tạm gác chuyện đường sá, chuyển sang kể về lão Tụ.
Gốc gác chốn nao chẳng ai biết chứ quê tôi đâu phải nơi cha sinh, mẹ đẻ của lão Tụ. Cách đây hai mươi lăm năm, lão bỗng nhiên xuất hiện ở làng, lân la xin ăn góc chợ quán. Cứ như thể đất lành chim đậu, lão ở riết luôn, không đi nơi khác nữa.
Tuổi tác bao niên, chính lão Tụ chả nhớ. Gương mặt hom hem dễ đến bảy mươi. Ngày trước lão từng bước chân vào uỷ ban xin nhập hộ khẩu. Ông chủ tịch hỏi giấy tờ gì lão cũng lắc đầu. Nghĩa là chẳng có một văn bản nào minh chứng lão đang tồn tại trên đời. Ông chủ tịch đành chịu, bảo lão.
- Muốn đăng ký thường trú, bác phải trình giấy tờ di chuyển hộ khẩu, chí ít có giấy khai sinh, giấy giới thiệu để chúng tôi biết quê hương bản quán nơi nào chứ thương bác lắm! Nhưng hành pháp không tuỳ tiện được. Thôi cứ ghi tên bác vào danh sách đăng ký tạm trú vậy.
Được thế chính quyền xã tôi cũng rộng lòng với lão Tụ lắm rồi. Hồi mới “lập nghiệp” ban đêm lão phải ngủ vơ vất dưới những túp lều trống hoếch hoác ở chợ Quán. Hạ thu còn đỡ, chứ mùa đông gió bấc không tan xương nát thịt cũng bầm da. Về sau xã ưu ái cấp cho lão sáu mét vuông đất bỏ hoang để làm nhà. Đó là thổ cư độc nhất vô nhị về diện tích siêu nhỏ. Sáu mét vuông đủ trú ngụ một thân phận. Dẫu thổ rộng nữa lão Tụ cũng chẳng dựng nổi nhà to hơn. Tre đi xin dựng cột kèo. Vách nứa trát đất bên ngoài tha hồ chắn gió. Mái rạ hạ mát đông ấm. Lão yên ổn định cư…
Con trâu già nhà ông Thanh tộc trưởng họ Lâm, ốm liền mấy ngày. Cán bộ thú y điều trị vẫn không vực dậy được. Tinh mơ, con trâu chết. Ông Thanh vừa sai con đi đánh tiếng mời mấy người tới làm thịt trâu, chẳng mấy chốc đã thấy anh em láng giềng kéo đến…
Dĩ nhiên lão Tụ đã thấy mùi thịt trâu từ mấy hôm trước. Vắng mặt lão là trời sập. Lão lù lù cái dáng còng queo từ lúc nào chẳng ai để ý.
Tiệc thịt trâu đã sắp ra bát đĩa. Anh con trai út của ông Thanh gọi lão Tụ ra đống rơm. Cho lão ăn trước. Một đĩa thịt trâu thái dối, thêm mấy cọng hành một chút rượu được ấn vào tay lão Tụ. Lão cười vếch khoé miệng, rối rít cảm ơn.
Xong anh con trai út của trưởng họ vội vã đi thúc giục người đi bưng mâm lên nhà trên mời các bậc cao niên nhắm rượu.
- Ôi trời ơi ông Tụ làm sao ấy!
Con dâu ông Thanh từ đằng bếp chạy ra tru tréo. Mọi người hoảng hốt túa về phía đống rơm. Lão Tụ nằm lăn đùng ra đất, miệng há hốc, mắt trợn ngược. Lão chẳng nói được câu nào nữa. Chỉ chốc lát, chân tay cũng hết giãy giụa. Đĩa thịt trâu chỉ còn vài miếng văng ra lẫn vào rơm rạ. Ai nấy lao vào cứu chẳng kịp nữa rồi. Sờ tay vào ngực thấy tim đã ngừng đập, chạm tay vào mũi đã thấy ngừng thở. Lão Tụ chết thật rồi. Lão đi chóng vánh làm sao. Chẳng tật bệnh, không đau đớn. Lão rời bỏ trần gian khi còn chưa kịp xơi nốt đĩa thịt trâu.
Nghĩa tử là nghĩa tận. Lão Tụ một thân đơn chiếc, chẳng họ hàng thân thích, không quê hương bản quán. Lão tận số ở đây thì bà con làng này phải chung sức lo việc ma chay cho lão, vẹn toàn. Chôn cất ở nghĩa địa xã. Cũng phải làm đơn đưa lên xã ký, rồi chuyển cho ban quản lý nghĩa địa giải quyết đất đào huyệt. Mãi chiều tối mới xong thủ tục. Họ Lâm gọi thợ đến đóng quan tài. Tuy áo quan không được làm bằng gỗ tốt nhưng chắc cũng đủ ấm lòng người quá cố. Cũng kèn trống mới trọn vẹn. Chỉ duy chẳng cỗ bàn gì. Bà con xóm làng tới viếng cho hương hồn lão khỏi cô quạnh. Bảy giờ chiều làng tiễn đưa lão về nơi an nghỉ. Trời đã sậm tối, sáu trai làng nhẹ nhàng nâng quan tài lên vai. Hai ngọn đuốc chập chờn đi kề. Làng xóm lác đác theo sau. Gió phần phật thâm thâm u u. Đường ra cánh đồng lồi lõm những gồ ụ, những mạch tát nước. Cỏ may luyến bàn chân. Bỗng ngọn đuốc đi trước tắt phụt. Một anh khiêng đằng đầu kêu “oái!”, khuỵu chân sóng xoài ngã xuống đường, đám người đổ ập, chiếc quan tài nhao đầu xuống đất cái rụp. Ba bốn anh ôm chân kêu đau. Tại trời tối quá một người vấp phải hòn đá, đám khiêng theo nhau chổng kềnh mấy người đang rền rĩ than đau thì bỗng có tiếng la hét từ trong quan tài vọng ra. Anh nào anh nấy hoảng hốt, hồn bay phách tán, nhưng chẳng ai bò dậy nổi để chạy. Tiếng đập uỳnh uỵch càng mạnh rõ ra giọng lão Tụ kêu gào thảm thiết. Hồn ma lão Tụ hiện về ư? Những người bạo dạn đi sau lao tới cậy nắp quan tài. Từ cổ chí kim làng tôi chưa bao giờ xảy ra sự việc kinh dị như vậy. Lão Tụ bò dậy thật hổn hển thở, miệng ớ ú chẳng ai hiểu lão nói gì.
Sự việc lão Tụ chết rồi sống dậy thành chuyện động trời ở làng, nhiều người ở xã khác cũng kéo nhau tới xem mặt lão Tụ, thực mục sở thị…
Chưa hết lạ kỳ hôm sau dân làng xúm quanh người chết sống dậy, hau háu hóng chuyện lão ngao du chốn địa phủ. Lão kể: Miếng thịt trâu chẹn tắc cửa họng. Lão ngạt thở, lịm đi rồi thấy hai gã áo chàm xám, đầu chít khăn mỏ quạ lôi lão dậy kéo đi theo con đường lầy bùn, tối hun hút, qua cánh đồng cỏ lác, thấp thoáng những ngôi nhà cổ rêu bám mịt mùng, ngập lút trong cỏ. Qua nhiều nhà chủ nhân ra tận ngõ mời vào nhà chơi. Lão ghé thăm vài nhà. Toàn những người xa lạ, lão chưa quen biết, nhưng hỏi thăm lão rất chân tình. Người giới thiệu là bố đẻ của bác Tăng, người lại khoe ông nội của anh Tấn… Ai cũng có máu mủ ruột rà với người làng… Lão không thể vào thăm mọi nhà bởi vì hai gã công sai đã kéo lão đi. Qua cổng có mái cong lợp ngói ấm, lão được dẫn vào sân gạch rộng. Hai bên đôi hàng người áo thâm đứng nghiêm trang. Trước mặt, một người ra dáng quan lớn thời xưa ngồi trên chiếc sập chân quỳ chạm trổ công phu những rồng, những phượng. Người ngự trên sập vuốt chòm râu mềm như dải lụa, phán bảo:
- Kẻ kia lỡ bước xuống lãnh địa của ta lẽ ra ta dung nạp, cho ngươi một chốn nương thân yên ổn mãi. Nhưng vì người chưa có hộ khẩu bản địa nên ta đành tạm trả lại trần thế...
Nói đoạn, lệnh cho hai gã công sai dẫn lão ra. Vừa bước quá cổng chợt có tiếng gọi loáng thoáng:
- Ông Tụ ơi! Còn nhớ tôi chứ!
Lão quay đầu lại nhận ra ông Bàng. Ông Bàng mất đã hai năm nhưng lão chưa kịp hỏi han gì, đã bị lôi đi. Đến gần cuối đoạn đường, gặp ngôi nhà to lớn vẻ gia chủ khá giàu có. Một cụ già quắc thước dắt theo hai đứa tiểu đồng đi ra mời lão ăn quả mơ, uống bầu rượu. Lão uống ngon lành, thấm ngọt tận ruột. Hai gã công sai luôn miệng giục lão đi. Cụ già nói:
Ta muốn nhờ con một việc. Ta là tổ phụ họ Lâm. Con trở lại trần gian nhớ đem ý nguyện của ta tới con cháu ta. Nhắn chúng nó chuyển ta về nghĩa trang thôn cho ta được gần gũi xóm làng.
Lão Tụ nhận lời rồi bước thêm vài bước nữa, bỗng trượt chân rơi xuống hố tối đen thăm thẳm. Lão nôn thốc nôn tháo. Thế là tỉnh dậy. Thấy mình bị nhốt trong chiếc hộp kín như bưng. Lão hốt hoảng gào thét gọi cứu…
Khối người tin sái cổ lời lão Tụ kể. Chú Viêng túm lấy lão, hỏi “Ông có gặp mẹ cháu không?” Lão Tụ “có! Bà cụ than thở: hai thằng con tôi ngày bé thương yêu nhau lắm. Vậy mà bây giờ quay ra tranh giành cái bờ rào, cãi cọ nhau hơn thiệt đất cát, làm sao mà mở mày mở mặt được?” Chú Viêng cúi gằm mặt im thin thít.
Tuần sau tộc trưởng họ Lâm đổi hướng cho di chuyển lăng mộ tổ chẳng cần chính quyền xã tiếp tục ra tay…
Chủ tịch xã thở phào thoát được mối lo nặng nề. Nghe đâu chủ tịch gọi lão Tụ vào uỷ ban rót thưởng chén nước chè Thái thơm nức mũi ngợi khen lão hết lời. Bảo sẽ bố trí cho lão làm công việc coi xe đạp, xe máy ở cổng chợ Quán, để có thu nhập yên ổn cuộc sống, còn hứa sẽ quan tâm giải quyết hộ khẩu cho lão. Lão Tụ toe toét cười…
Tôi không được chứng kiến tận mắt lão Tụ chết sống dậy vì công tác xa quê. Ít lâu trở về người nhà thuật lại. Tôi bán tín bán nghi, nhưng gặp ai cũng nghe kể, và lại chỗ eo thắt đầu làng cũng thênh thang, khiến tôi không thể không tò mò. Người làng đã thôi buôn chuyện chết hụt của lão Tụ từ lâu. Kỳ lạ mấy, cuốn hút mấy cũng nhạt theo thời gian. Làng đã thành thị trấn Chợ Quán, đã sầm uất hơn trước nhiều. Dãy phố mới mọc lên áp sát mé chợ bán đủ thứ mặt hàng, từ vải vóc, mỹ phẩm, đến điện gia dụng. Khu hàng chòm hỏm, trước kia người bán ngồi xổm giữa la liệt rổ, thúng, nịp…
Nay đã tôn cao nền xây mái che. Lão Tụ giờ coi xe ngoài cổng chợ, tay vé, tay phấn, lão ăn vận sạch sẽ hơn, bộ quần áo cáu bẩn thay bằng áo xanh đại cán, quần gụ, trông lão nhanh nhẹn hẳn ra. Kéo lão vào quán bà Tư béo sát ngay đấy, tôi đãi lão chén rượu nếp cẩm, gọi thêm đĩa bánh rán cho lão nhờn môi dễ đưa chuyện. Nhận thức coi âm dương còn ám ảnh trong tôi, u u minh minh, cái gì càng hồ nghi càng nôn nao muốn biết cho tường. Tôi có gạn hỏi lão. Lão cười bảo:
- Mày trình độ đại học mà cũng tin chuyện hoang đường ấy à! Tao chết hụt là do tao đóng kịch và có mấy người họ Lâm động viên, giúp đỡ, bày binh bố trận nên vở kịch mới thành chứ mày tưởng. Còn chu du âm phủ là tao bịa đấy!. Thấy chính quyền loay hoay mãi chưa giải quyết nổi chuyện mồ mả họ Lâm nên tao phịa ra chuyện để họ Lâm chuyển lăng mộ tổ đi mới tránh được cuộc va chạm có nguy cơ đổ máu. Vả lại mấy khi được vẽ chuyện nói dóc chơi. Thiên hạ khối đứa tròn mắt tin lão này sát đất đấy.
Lão cười ha hả...
Ai dè chỗ eo thắt đầu làng mắc mớ khó gỡ nổi, ảnh hưởng ghê gớm tới tiến trình đô thị hoá, chỉ vì ngự kề ven đường sừng sững lăng mộ tổ họ Lâm. Xét cả thế lẫn lực, dòng họ này mạnh nhất vùng phía Đông huyện. Nhân khẩu Lâm tộc chiếm non nửa xã. Họ Lâm giỏi làm kinh tế, giám đốc có tới mấy vị, toàn lãnh đạo những doanh nghiệp tăm tiếng khắp huyện, khắp tỉnh. Xã đánh công văn yêu cầu họ Lâm di dời lăng Mộ tổ về khu nghĩa địa, tạo điều kiện mở rộng đường sá. Nhưng họ Lâm chống đối. Cái lí đưa ra: Mộ tổ nằm giữa long mạch con cháu đương phát, không chuyển đi đâu hết. Tới hạn xã đành cưỡng chế. Đội dân quân được huy động vào địa phận lăng. Họ Lâm chẳng vừa, hơn hai trăm đinh tay gậy, tay cuốc kéo ra bao vây hăm dọa. Tộc trưởng lớn tiếng:
- Thằng nào làm bung một viên gạch của lăng sẽ xơi một nhát chém.
Trước đông đảo những kẻ chống đối, ai nấy mặt đằng sát khí, tổ dân quân đành thoái lui.
Ông Chủ tịch xã vò đầu bứt tai vì chưa chớp loé hướng giải quyết. Ông triệu tập các vị bô lão trong họ Lâm lên ủy ban để thuyết phục cũng chẳng lay chuyển nổi. Công an huyện vừa tới cơ sở, già trẻ họ Lâm tràn ra chật đường phản đối. Căng chút nữa thành to chuyện. Lần nữa xã đành hoãn binh. Hội đồng nhân dân họp bàn mãi vẫn không có phương án khả thi. Chủ tịch xã cuống cả lên với khúc đường hẹp.
*
Tạm gác chuyện đường sá, chuyển sang kể về lão Tụ.
Gốc gác chốn nao chẳng ai biết chứ quê tôi đâu phải nơi cha sinh, mẹ đẻ của lão Tụ. Cách đây hai mươi lăm năm, lão bỗng nhiên xuất hiện ở làng, lân la xin ăn góc chợ quán. Cứ như thể đất lành chim đậu, lão ở riết luôn, không đi nơi khác nữa.
Tuổi tác bao niên, chính lão Tụ chả nhớ. Gương mặt hom hem dễ đến bảy mươi. Ngày trước lão từng bước chân vào uỷ ban xin nhập hộ khẩu. Ông chủ tịch hỏi giấy tờ gì lão cũng lắc đầu. Nghĩa là chẳng có một văn bản nào minh chứng lão đang tồn tại trên đời. Ông chủ tịch đành chịu, bảo lão.
- Muốn đăng ký thường trú, bác phải trình giấy tờ di chuyển hộ khẩu, chí ít có giấy khai sinh, giấy giới thiệu để chúng tôi biết quê hương bản quán nơi nào chứ thương bác lắm! Nhưng hành pháp không tuỳ tiện được. Thôi cứ ghi tên bác vào danh sách đăng ký tạm trú vậy.
Được thế chính quyền xã tôi cũng rộng lòng với lão Tụ lắm rồi. Hồi mới “lập nghiệp” ban đêm lão phải ngủ vơ vất dưới những túp lều trống hoếch hoác ở chợ Quán. Hạ thu còn đỡ, chứ mùa đông gió bấc không tan xương nát thịt cũng bầm da. Về sau xã ưu ái cấp cho lão sáu mét vuông đất bỏ hoang để làm nhà. Đó là thổ cư độc nhất vô nhị về diện tích siêu nhỏ. Sáu mét vuông đủ trú ngụ một thân phận. Dẫu thổ rộng nữa lão Tụ cũng chẳng dựng nổi nhà to hơn. Tre đi xin dựng cột kèo. Vách nứa trát đất bên ngoài tha hồ chắn gió. Mái rạ hạ mát đông ấm. Lão yên ổn định cư…
Con trâu già nhà ông Thanh tộc trưởng họ Lâm, ốm liền mấy ngày. Cán bộ thú y điều trị vẫn không vực dậy được. Tinh mơ, con trâu chết. Ông Thanh vừa sai con đi đánh tiếng mời mấy người tới làm thịt trâu, chẳng mấy chốc đã thấy anh em láng giềng kéo đến…
Dĩ nhiên lão Tụ đã thấy mùi thịt trâu từ mấy hôm trước. Vắng mặt lão là trời sập. Lão lù lù cái dáng còng queo từ lúc nào chẳng ai để ý.
Tiệc thịt trâu đã sắp ra bát đĩa. Anh con trai út của ông Thanh gọi lão Tụ ra đống rơm. Cho lão ăn trước. Một đĩa thịt trâu thái dối, thêm mấy cọng hành một chút rượu được ấn vào tay lão Tụ. Lão cười vếch khoé miệng, rối rít cảm ơn.
Xong anh con trai út của trưởng họ vội vã đi thúc giục người đi bưng mâm lên nhà trên mời các bậc cao niên nhắm rượu.
- Ôi trời ơi ông Tụ làm sao ấy!
Con dâu ông Thanh từ đằng bếp chạy ra tru tréo. Mọi người hoảng hốt túa về phía đống rơm. Lão Tụ nằm lăn đùng ra đất, miệng há hốc, mắt trợn ngược. Lão chẳng nói được câu nào nữa. Chỉ chốc lát, chân tay cũng hết giãy giụa. Đĩa thịt trâu chỉ còn vài miếng văng ra lẫn vào rơm rạ. Ai nấy lao vào cứu chẳng kịp nữa rồi. Sờ tay vào ngực thấy tim đã ngừng đập, chạm tay vào mũi đã thấy ngừng thở. Lão Tụ chết thật rồi. Lão đi chóng vánh làm sao. Chẳng tật bệnh, không đau đớn. Lão rời bỏ trần gian khi còn chưa kịp xơi nốt đĩa thịt trâu.
Nghĩa tử là nghĩa tận. Lão Tụ một thân đơn chiếc, chẳng họ hàng thân thích, không quê hương bản quán. Lão tận số ở đây thì bà con làng này phải chung sức lo việc ma chay cho lão, vẹn toàn. Chôn cất ở nghĩa địa xã. Cũng phải làm đơn đưa lên xã ký, rồi chuyển cho ban quản lý nghĩa địa giải quyết đất đào huyệt. Mãi chiều tối mới xong thủ tục. Họ Lâm gọi thợ đến đóng quan tài. Tuy áo quan không được làm bằng gỗ tốt nhưng chắc cũng đủ ấm lòng người quá cố. Cũng kèn trống mới trọn vẹn. Chỉ duy chẳng cỗ bàn gì. Bà con xóm làng tới viếng cho hương hồn lão khỏi cô quạnh. Bảy giờ chiều làng tiễn đưa lão về nơi an nghỉ. Trời đã sậm tối, sáu trai làng nhẹ nhàng nâng quan tài lên vai. Hai ngọn đuốc chập chờn đi kề. Làng xóm lác đác theo sau. Gió phần phật thâm thâm u u. Đường ra cánh đồng lồi lõm những gồ ụ, những mạch tát nước. Cỏ may luyến bàn chân. Bỗng ngọn đuốc đi trước tắt phụt. Một anh khiêng đằng đầu kêu “oái!”, khuỵu chân sóng xoài ngã xuống đường, đám người đổ ập, chiếc quan tài nhao đầu xuống đất cái rụp. Ba bốn anh ôm chân kêu đau. Tại trời tối quá một người vấp phải hòn đá, đám khiêng theo nhau chổng kềnh mấy người đang rền rĩ than đau thì bỗng có tiếng la hét từ trong quan tài vọng ra. Anh nào anh nấy hoảng hốt, hồn bay phách tán, nhưng chẳng ai bò dậy nổi để chạy. Tiếng đập uỳnh uỵch càng mạnh rõ ra giọng lão Tụ kêu gào thảm thiết. Hồn ma lão Tụ hiện về ư? Những người bạo dạn đi sau lao tới cậy nắp quan tài. Từ cổ chí kim làng tôi chưa bao giờ xảy ra sự việc kinh dị như vậy. Lão Tụ bò dậy thật hổn hển thở, miệng ớ ú chẳng ai hiểu lão nói gì.
Sự việc lão Tụ chết rồi sống dậy thành chuyện động trời ở làng, nhiều người ở xã khác cũng kéo nhau tới xem mặt lão Tụ, thực mục sở thị…
Chưa hết lạ kỳ hôm sau dân làng xúm quanh người chết sống dậy, hau háu hóng chuyện lão ngao du chốn địa phủ. Lão kể: Miếng thịt trâu chẹn tắc cửa họng. Lão ngạt thở, lịm đi rồi thấy hai gã áo chàm xám, đầu chít khăn mỏ quạ lôi lão dậy kéo đi theo con đường lầy bùn, tối hun hút, qua cánh đồng cỏ lác, thấp thoáng những ngôi nhà cổ rêu bám mịt mùng, ngập lút trong cỏ. Qua nhiều nhà chủ nhân ra tận ngõ mời vào nhà chơi. Lão ghé thăm vài nhà. Toàn những người xa lạ, lão chưa quen biết, nhưng hỏi thăm lão rất chân tình. Người giới thiệu là bố đẻ của bác Tăng, người lại khoe ông nội của anh Tấn… Ai cũng có máu mủ ruột rà với người làng… Lão không thể vào thăm mọi nhà bởi vì hai gã công sai đã kéo lão đi. Qua cổng có mái cong lợp ngói ấm, lão được dẫn vào sân gạch rộng. Hai bên đôi hàng người áo thâm đứng nghiêm trang. Trước mặt, một người ra dáng quan lớn thời xưa ngồi trên chiếc sập chân quỳ chạm trổ công phu những rồng, những phượng. Người ngự trên sập vuốt chòm râu mềm như dải lụa, phán bảo:
- Kẻ kia lỡ bước xuống lãnh địa của ta lẽ ra ta dung nạp, cho ngươi một chốn nương thân yên ổn mãi. Nhưng vì người chưa có hộ khẩu bản địa nên ta đành tạm trả lại trần thế...
Nói đoạn, lệnh cho hai gã công sai dẫn lão ra. Vừa bước quá cổng chợt có tiếng gọi loáng thoáng:
- Ông Tụ ơi! Còn nhớ tôi chứ!
Lão quay đầu lại nhận ra ông Bàng. Ông Bàng mất đã hai năm nhưng lão chưa kịp hỏi han gì, đã bị lôi đi. Đến gần cuối đoạn đường, gặp ngôi nhà to lớn vẻ gia chủ khá giàu có. Một cụ già quắc thước dắt theo hai đứa tiểu đồng đi ra mời lão ăn quả mơ, uống bầu rượu. Lão uống ngon lành, thấm ngọt tận ruột. Hai gã công sai luôn miệng giục lão đi. Cụ già nói:
Ta muốn nhờ con một việc. Ta là tổ phụ họ Lâm. Con trở lại trần gian nhớ đem ý nguyện của ta tới con cháu ta. Nhắn chúng nó chuyển ta về nghĩa trang thôn cho ta được gần gũi xóm làng.
Lão Tụ nhận lời rồi bước thêm vài bước nữa, bỗng trượt chân rơi xuống hố tối đen thăm thẳm. Lão nôn thốc nôn tháo. Thế là tỉnh dậy. Thấy mình bị nhốt trong chiếc hộp kín như bưng. Lão hốt hoảng gào thét gọi cứu…
Khối người tin sái cổ lời lão Tụ kể. Chú Viêng túm lấy lão, hỏi “Ông có gặp mẹ cháu không?” Lão Tụ “có! Bà cụ than thở: hai thằng con tôi ngày bé thương yêu nhau lắm. Vậy mà bây giờ quay ra tranh giành cái bờ rào, cãi cọ nhau hơn thiệt đất cát, làm sao mà mở mày mở mặt được?” Chú Viêng cúi gằm mặt im thin thít.
Tuần sau tộc trưởng họ Lâm đổi hướng cho di chuyển lăng mộ tổ chẳng cần chính quyền xã tiếp tục ra tay…
Chủ tịch xã thở phào thoát được mối lo nặng nề. Nghe đâu chủ tịch gọi lão Tụ vào uỷ ban rót thưởng chén nước chè Thái thơm nức mũi ngợi khen lão hết lời. Bảo sẽ bố trí cho lão làm công việc coi xe đạp, xe máy ở cổng chợ Quán, để có thu nhập yên ổn cuộc sống, còn hứa sẽ quan tâm giải quyết hộ khẩu cho lão. Lão Tụ toe toét cười…
Tôi không được chứng kiến tận mắt lão Tụ chết sống dậy vì công tác xa quê. Ít lâu trở về người nhà thuật lại. Tôi bán tín bán nghi, nhưng gặp ai cũng nghe kể, và lại chỗ eo thắt đầu làng cũng thênh thang, khiến tôi không thể không tò mò. Người làng đã thôi buôn chuyện chết hụt của lão Tụ từ lâu. Kỳ lạ mấy, cuốn hút mấy cũng nhạt theo thời gian. Làng đã thành thị trấn Chợ Quán, đã sầm uất hơn trước nhiều. Dãy phố mới mọc lên áp sát mé chợ bán đủ thứ mặt hàng, từ vải vóc, mỹ phẩm, đến điện gia dụng. Khu hàng chòm hỏm, trước kia người bán ngồi xổm giữa la liệt rổ, thúng, nịp…
Nay đã tôn cao nền xây mái che. Lão Tụ giờ coi xe ngoài cổng chợ, tay vé, tay phấn, lão ăn vận sạch sẽ hơn, bộ quần áo cáu bẩn thay bằng áo xanh đại cán, quần gụ, trông lão nhanh nhẹn hẳn ra. Kéo lão vào quán bà Tư béo sát ngay đấy, tôi đãi lão chén rượu nếp cẩm, gọi thêm đĩa bánh rán cho lão nhờn môi dễ đưa chuyện. Nhận thức coi âm dương còn ám ảnh trong tôi, u u minh minh, cái gì càng hồ nghi càng nôn nao muốn biết cho tường. Tôi có gạn hỏi lão. Lão cười bảo:
- Mày trình độ đại học mà cũng tin chuyện hoang đường ấy à! Tao chết hụt là do tao đóng kịch và có mấy người họ Lâm động viên, giúp đỡ, bày binh bố trận nên vở kịch mới thành chứ mày tưởng. Còn chu du âm phủ là tao bịa đấy!. Thấy chính quyền loay hoay mãi chưa giải quyết nổi chuyện mồ mả họ Lâm nên tao phịa ra chuyện để họ Lâm chuyển lăng mộ tổ đi mới tránh được cuộc va chạm có nguy cơ đổ máu. Vả lại mấy khi được vẽ chuyện nói dóc chơi. Thiên hạ khối đứa tròn mắt tin lão này sát đất đấy.
Lão cười ha hả...
Hello, my name is Jack Sparrow. I'm a 50 year old self-employed Pirate from the Caribbean.
No comments:
Post a Comment